Jeśli zdecydowałeś się na prowadzenie działań leczniczych, musisz pamiętać, że do twoich obowiązków będzie należeć nie tylko świadczenie usług, które nakierowane są na dobro pacjenta, ale także właściwe rozliczanie z fiskusem i prowadzenie stosownej dokumentacji. Jak rozliczają się lekarze?
Podmiot leczniczy i praktyka zawodowa – pojęcia i konsekwencje wyboru formy
Decydując się na rozpoczęcie prowadzenia gabinetu lekarskiego, punktem wyjścia jest określenie czy będzie to podmiot leczniczy, czy praktyka zawodowa. Działalność lecznicza może być bowiem prowadzona w różnych formach, a wybór jednej z nich pociąga za sobą określone konsekwencje, w tym dla sposobu prowadzenia księgowości.
Czym jest lekarska praktyka zawodowa? To osobiste wykonywanie praktyki i działalności przez lekarza, który do jej otworzenia musi posiadać uprawnienia wykonywania zawodu medycznego. Praktykę zawodową na takich samych zasadach mogą prowadzić także pielęgniarki (w tym położne), fizjoterapeuci, dentyści i diagności laboratoryjni.
Drugim sposobem na prowadzenie działalności leczniczej jest prowadzenie jej w formie podmiotu leczniczego. Może być nim:
- przedsiębiorca w rozumieniu ustawy o przedsiębiorcach we wszystkich formach przewidzianych dla prowadzenia działalności gospodarczej,
- samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej,
- jednostka budżetowa, w tym ta tworzona przez Ministra Obrony Narodowej,
- instytut badawczy,
- fundacja i stowarzyszenie, której celem jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia, a także jego jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną,
- osoba prawna i jednostka organizacyjna, która działa na podstawie przepisów o stosunku państwa i kościoła katolickiego,
- jednostka wojskowa.
Co ważne, podmiot leczniczy może zostać założony przez osobę lub osoby, które nie posiadają uprawnień do wykonywania zawodu medycznego. W ramach takiego podmiotu działania lecznicze wykonywane są bowiem przez tzw. zakład leczniczy definiowany jako zespół składników majątkowych podmiotu.
Forma prawna podmiotu leczniczego i praktyki zawodowej
Kolejny krok to wybór formy prawnej prowadzonej działalności. Jeśli działalność leczniczą będziesz prowadzić jako praktykę zawodową masz do wyboru:
- jednoosobową działalność gospodarczą, która jest jedyną dopuszczalną formą w razie prowadzenia jednoosobowej praktyki lekarskiej, ale też pielęgniarskiej, dentystycznej, fizjoterapeutycznej, czy diagnosty laboratoryjnego,
- spółkę cywilną, jawną lub partnerską, którą możesz prowadzić, jeśli zdecydujesz się na praktykę zawodową grupową lekarską, pielęgniarską, fizjoterapeutyczną lub diagnostów laboratoryjnych.
Podmioty lecznicze mogą prowadzić natomiast swoją działalność w każdej formie dopuszczalnej dla działalności gospodarczej. Do wyboru są zatem:
- jednoosobowa działalność gospodarcza,
- spółka cywilna,
- spółka jawna,
- spółka partnerska,
- spółka komandytowa,
- spółka komandytowo-akcyjna,
- spółka akcyjna,
- prosta spółka akcyjna,
- spółka z o.o.
Pamiętaj, że wybór formy działalności wpływa na wiele kwestii związanych z codziennym jej funkcjonowaniem, w tym na formę prowadzenia księgowości.
Księgowość podmiotu leczniczego i lekarzy
W oparciu o jakie zasady prowadzić księgowość, będąc podmiotem leczniczym lub lekarzem działającym w ramach praktyki zawodowej? Wiele zależy od tego, jaką formę działalności wybierzesz. Jeżeli zdecydujesz się na praktykę zawodową w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej do wyboru masz trzy formy opodatkowania:
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- skalę podatkową,
- podatek liniowy.
Jeśli będziesz jednak prowadzić działalność jako spółka cywilna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, prosta spółka akcyjna lub spółka z o.o., zobowiązany jesteś do prowadzenia pełnej księgowości.
Należy także pamiętać, że konieczność prowadzenia pełnej księgowości może wynikać nie tylko z formy prowadzonej działalności, ale też z wysokości osiąganych przychodów. Zgodnie z przepisami zobowiązane są do tego podmioty, których przychód w 2023 roku wyniósł co najmniej równowartość 2 milionów euro. Zatem, jeśli jesteś lekarzem prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczającym się w oparciu o ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, ale osiągnąłeś przychód 9 218 200 zł, czyli równowartość 2 milionów euro, to musisz zmienić formę opodatkowania.
Zastrzeżenie to dotyczy również spółki jawnej i spółki partnerskiej. Przy czym warto pamiętać, że w przypadku spółki jawnej zobowiązana jest ona do prowadzenia księgowości pełnej także wtedy, gdy jej wspólnikiem jest osoba prawna.
Standard rachunku kosztów – klucz do efektywnego zarządzania placówką medyczną
Zarządzanie placówką medyczną, niezależnie od jej wielkości, wymaga precyzyjnego kontrolowania wydatków i efektywnego planowania budżetu. W tym kontekście standard rachunku kosztów stanowi niezbędne narzędzie, które pozwala na analizę i optymalizację finansową działalności. W artykule omówimy, czym dokładnie jest standard rachunku kosztów, jakie są jego zalety oraz dlaczego stanowi fundament efektywnego zarządzania w sektorze medycznym.
Czym jest standard rachunku kosztów?
Standard rachunku kosztów to zbiór zasad i wytycznych służących do klasyfikowania, ewidencjonowania i kalkulowania kosztów. Jego głównym celem jest dostarczenie dokładnych informacji o strukturze wydatków w jednostkach medycznych. Obejmuje on wszystkie elementy działalności, od kosztów osobowych i materiałowych, po wydatki związane z utrzymaniem infrastruktury.
Standard ten został opracowany, by usprawnić procesy zarządzania oraz zapewnić pełną przejrzystość finansową, zwłaszcza w kontekście rozliczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ).
Dlaczego standard rachunku kosztów jest tak ważny w medycynie?
W sektorze ochrony zdrowia precyzyjne zarządzanie kosztami ma kluczowe znaczenie. Oto kilka powodów, dlaczego standard rachunku kosztów jest niezbędny:
- Kontrola nad wydatkami – szczegółowa ewidencja pozwala zidentyfikować obszary generujące nadmierne koszty.
- Poprawa rentowności – optymalizacja struktury kosztów pomaga w utrzymaniu płynności finansowej.
- Transparentność rozliczeń z NFZ – placówki realizujące kontrakty muszą wykazywać dokładne dane kosztowe.
- Skuteczne planowanie budżetu – dzięki analizie kosztów możliwe jest realistyczne planowanie finansowe.
- Poprawa jakości usług – optymalizacja wydatków pozwala na inwestycje w nowoczesny sprzęt czy szkolenia personelu.
Dla kogo standard rachunku kosztów ma zastosowanie?
Standard rachunku kosztów ma zastosowanie w szeroko pojętym sektorze ochrony zdrowia. Dotyczy on m.in.:
- Niepublicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej (NZOZ),
- prywatnych gabinetów lekarskich i specjalistycznych,
- przychodni realizujących kontrakty z NFZ,
- szpitali publicznych i prywatnych,
- grupowych praktyk lekarskich.
Każda jednostka medyczna, która chce sprawnie zarządzać swoimi zasobami, powinna wdrożyć standard rachunku kosztów, niezależnie od wielkości czy formy działalności.
Obowiązki wynikające ze standardu rachunku kosztów
Placówki medyczne mają obowiązek prowadzenia rachunku kosztów w sposób zgodny z przepisami określonymi przez NFZ oraz Ministerstwo Zdrowia. Obejmuje to m.in.:
- Kwalifikację kosztów według rodzajów (np. koszty osobowe, materiałowe, usługowe),
- Ewidencję kosztów według miejsc ich powstawania (np. oddziały, gabinety),
- Określenie kosztów procedur medycznych – niezbędne do rozliczeń z NFZ.
Placówki, które zaniedbają te obowiązki, narażają się na problemy z rozliczeniami oraz ryzyko sankcji finansowych.
Jak wdrożyć standard rachunku kosztów w placówce medycznej?
Wdrożenie standardu rachunku kosztów wymaga kilku kroków:
- Analiza obecnego systemu ewidencji – zidentyfikowanie luk i obszarów wymagających poprawy.
- Opracowanie szczegółowego planu kont kosztowych – dostosowanego do specyfiki placówki.
- Szkolenie personelu – zapewnienie wiedzy niezbędnej do prawidłowej ewidencji.
- Wdrożenie oprogramowania wspierającego rachunek kosztów – nowoczesne narzędzia umożliwiają automatyzację procesu.
- Monitorowanie i analiza wyników – regularne przeglądy pozwolą na bieżącą optymalizację kosztów.
Wdrożenie standardu rachunku kosztów to nie tylko obowiązek prawny, ale także szansa na poprawę efektywności finansowej placówki medycznej. Dzięki transparentnemu zarządzaniu kosztami możliwe jest skuteczniejsze planowanie budżetu, optymalizacja wydatków i podnoszenie jakości świadczonych usług. Zarówno małe gabinety lekarskie, jak i większe placówki mogą znacząco zyskać na wdrożeniu tego standardu, budując solidne podstawy do długoterminowego rozwoju.
Jeśli szukasz obsługi księgowej dla Twojej lekarskiej praktyki zawodowej lub podmiotu leczniczego to zapraszamy do kontaktu z naszym biurem rachunkowym oraz zapoznania się z naszą ofertą księgowości online.
Zobacz również:
Pełna księgowość: Dla kogo i kiedy należy na nią przejść?
Księgowość niepublicznych i prywatnych przedszkoli, żłobków, szkół oraz liceów